Graafschade door onnauwkeurige kabelligging (van méér dan 1 meter): Wie is verantwoordelijk?

Graafschade tijdens de aanleg van een glasvezelkabel is geen onbekend terrein. Men is tot op de dag vandaag bezig om handvatten te geven om deze schades zo veel mogelijk in te perken zoals de training die JOIN Academy samen met het CROW heeft ontwikkeld. In deze uitspraak gaat het om een situatie waar een nieuwe glasvezelkabel ondergronds wordt aangelegd door partij A (hierna: grondroerder), die door deze werkzaamheden schade veroorzaakt aan de glasvezelkabel van partij B (hierna: netbeheerder) die in diezelfde ondergrond ligt. Alleen blijken de aangeleverde tekeningen van het glasvezelnetwerk van de netbeheerder, aan de grondroerder, afwijkend (méér dan de toegestane 1 meter) ten opzichte van de feitelijke ligging in de ondergrond. Is de netbeheerder verantwoordelijk voor de schade omdat de kabelligging onnauwkeurig zou zijn op de verstrekte tekeningen waar de grondroerder gebruik van maakte? Immers is volgens de wet (WIBON) de netbeheerder verantwoordelijk voor de nauwkeurigheid van de tekeningen voor de ligging van haar kabels.

Er speelt een aantal zaken in de kwestie:

Heeft de netbeheerder onzorgvuldig en onrechtmatig gehandeld omdat de (aangeleverde) tekeningen van haar glasnetwerk (méér dan 1 meter) afweken met de huidige ligging van het glasvezelnetwerk in de ondergrond?
Mocht de grondroerder uitsluitend uitgaan van de, door de netbeheerder verstrekte, tekeningen of geldt er een onderzoeksplicht?
Is de netbeheerder verantwoordelijk voor de geleden schade?

Onzorgvuldig en onrechtmatig handelen
Het onzorgvuldig handelen ziet in deze casus toe op de afwijking (van méér dan 1 meter) in de glasvezeltekeningen die overhandigd zijn aan een grondroerder. Op de netwerkbeheerder rust de plicht om zo nauwkeurig mogelijk informatie over de ligging van haar kabelnetwerk te verstrekken. Deze informatie moet gebaseerd zijn op de meest nauwkeurige meting die voor de netbeheerder beschikbaar is en met een afwijkingsmarge van maximaal 1 meter. Volgens de rechtbank was er sprake van een afwijking van maximaal 1.60 meter, waardoor de grondroerder niet beschikte over de juiste liggingsgegevens van de netwerkbeheerder.

Alleen had de netbeheerder de betreffende kabel 9 jaar eerder aangelegd en zijn na deze aanleg 91 graafmeldingen op de desbetreffende locatie geregistreerd. Hierdoor is het zeer waarschijnlijk dat de kabel, logischerwijze, niet meer precies op dezelfde plek ligt. De netbeheerder is niet belast met het updaten van tekeningen met betrekking tot liggingsgegevens.[1] Wel mag van haar verwacht worden dat als men opmerkt dat de tekeningen niet meer kloppen zij deze aanpast. Dit laatste heeft zich volgens de rechtbank niet voorgedaan. De netbeheerder heeft niet onzorgvuldig of onrechtmatig gehandeld.

Onderzoeksplicht
De rechtbank oordeelt dat vaststaat dat de grondroerder een graafmelding heeft gedaan. Alleen mag de grondroerder, gelet op de doelstelling van de WIBON (Wet informatie-uitwisseling bovengrondse en ondergrondse netten en netwerken) om graafschade te verminderen, er niet zomaar op vertrouwen dat de aangeleverde tekeningen door de netbeheerder correct zijn. De ligging kan namelijk door verschillende redenen afwijken.[2] In de richtlijn ‘Schade voorkomen aan kabels en leidingen (CROW 500)’ is opgenomen dat er een onderzoeksplicht rust op, in dit geval, de grondroerder. In die richtlijn staat dat indien het nodig is, het gebied gecontroleerd dient te worden. Deze controle kan uitgevoerd worden door bijvoorbeeld proefsleuven te graven. De rechtbank stelde in deze casus dat het graven van maar één proefsleuf (op 7 meter afstand van de schadelocatie) niet voldoende was om het kabelverloop van de netbeheerder inzichtelijk te krijgen. Daarnaast was er op de tekening te zien dat de glasvezelkabel een hoek van 90 graden maakte. Daarom mag men volgens de rechtbank verwachten dat na deze bocht (ook) nog een proefsleuf gegraven had moeten worden. De grondroerder heeft dit nagelaten, daardoor voldoet zij niet aan de onderzoeksplicht nu zij maar van één proefsleuf gebruik heeft gemaakt en verder geen onderzoek verricht heeft

Verantwoordelijk
Over de vraag of de netbeheerder onrechtmatig heeft gehandeld oordeelt de rechtbank het volgende. Er rust geen verplichting op de netbeheerder om de verstrekte tekeningen up-to-date te houden. De netbeheerder heeft niet onzorgvuldig of onrechtmatig gehandeld door tekeningen van moment van aanleg te overleggen aan de grondroerder. Van het schenden van een zorgvuldigheidsnorm is ook geen sprake. De enkele omstandigheid dat een kabel op de schadelocatie ten opzichte van de tekening meer dan een meter onnauwkeurig lag, brengt in deze casus niet met zich mee dat de netbeheerder verantwoordelijk kan worden gehouden voor de beschadiging van de kabel dan wel eventuele daaruit voortvloeiende schade. De rechtbank oordeelt dat er geen sprake is van onrechtmatig handelen van de netbeheerder en er bestaat dus ook geen aanleiding dat de netbeheerder verantwoordelijk is voor de schade.

Rechtbank Rotterdam 7 oktober 2022, ECLI:NL:RBROT:2022:8458.

Annemarie Lemelder
annemarielemelder@gmail.com
06-40064859

Jarko van Bloois
Processpecialist ondergrondse infrastructuur
jvbloois@legal-infra.nl
06-46357823

[1] Hof van Amsterdam 23 augustus 2022, ECLI:NLGMAMA:2022:2410

[2] Hoge Raad 25 mei 2018; ECLI:NL:HR:2018:772